Saygideger Canlar, Herhalde dunyada anlamı bu kadar derin ve kapsamlı olan ama aynı zamanda sadece uc sozcuk olan baska bir kavram yoktur. Bazılarının onlarca kitaba, yuz binlerce sozcuge sigdıramadigini, Alevi yol ogretisinin onderlerinden biri olan Hace Bektas Veli uc sozlukle anlatmis. ELİNE, BELİNE, DİLİNE SAHİP OL. Insanin bu uc organi toplumu ve insani gelistirdigi, ozgurlestirdigi gibi aynı zamanda insanı ve toplumu duskunlestirir, yozlastırır, insanligin kabul edemiyecegi cirkinliklere surukler. Hace Bektasi Veli butun bu gerceklikten yola cikarak Alevi inancında saglam bir ahlâk sistemi kurma basarisini gostermistir. Simdi bu ahlâk sistemini biraz daha inceleyelim: EL: Insanın eli her turlu iyiligin ve yine kotulugun uygulayicisidir. Insan eline sahip olmadı mı kendisine ait olmiyan bir degere el koyar, emek vermedigi ve oyle bir haka sahip olmadigi halde emege saygisizlik yaprak el uzatir, haksiz yere kar saglamaya calisir, haksiz yere birinin canina kiyar, kabacasi, Hirsizlik, yapar, insanin canini acitmak ve katletmek icin cana kiyar. Insan eline sahip oldugu zaman Yaratir ve Uretir. Ureten ve yaratan, emek veren caba sarf eden, ve yasamak icin butun guzel degerlerde emegi olan her birey haksizlik etmeden hak yolunda mucadele vererek insanligin yapmasi gerektirdig gibi Insan-i Kamil olma yolunda adim atma gorevini yapan guzel insandir. Guzel insanda insan olma gereklerini kendinden basli***** topluma ve insanliga hizmet eden El ele, El hakka olgusunu yasatandir, Toplumsal huzuru, toplumsal birlikteligi ve insanca yasama olgusunu yasatmaya calisan, Yasamak bir agac gibi tek ve hur ve bir orman gibi kardescesine, guzellikleri yasamak ve yasatmaktir. BEL: Insan kendi hayvani cinsel gudulerine hâkim olmadigi zaman her turlu sapikligi ve ahlaksizligi yapar. Sapiklik, toplumsal curumeye, ahlâksizliga goturur. Hz Muhammed`in Hasan bendendir, Huseyin Ali`dendir sozun gercegine baktigimizda, Hz Muhammed kendi oz kizi ile iliskiye girdigi dusunulemez, bu hic bir toplumda yoktur, Lakin idda ettigi bu cumlede soz konusu olan kendisinin uckur duskunlugu ve ayni zamanda torunu olan Hz Hasaninda kendisi gibi uckur duskunu oldugunu imaa etmektedir, Bunun ziddi olan, yani insan cinselligi olumlu anlamda bir ureme aracı olarak degerlendirdiginde sonuc yine toplumsal ve bireysel ahlak ile huzur saglanir. Yine insan dogan cocuguna gereken ilgiyi gostermedigi zaman, cocuguna ahlaki olarak kotu ornek oldugu zaman o cocuk toplumun basina bela olur, ogrendiklari ve egitildikleri ile her turlu zararli olaya ve ahlaksizliga acik olur. Demek ki; insan eline, beline hâkim olmakla salt hayvani gudulerini dizginlemiyor. Bununla beraber olusturdugu aile sistemiyle kendisinin vesile olduğu cocugunu da egitiyor. buna paralel Islam dinin gunumuzde hala sapkinliklarin yasamasi hic kuskusuz inandiklari insanin cok evlilik ve uckuruna sahip cikmamasindan kaynaklidir. DİL: Dil insanlar arasında iletisimi saglayan organdır. Bir insan dilini iyilik ve guzellikler icin de kullanabilir, cirkinlik Ahlaksizlik ve herturden kotuluk icin de kullanabilir. Insan dilini Yalandan, Riyadan, Sahtelikten, Iftiradan, Dedikodudan, Kufurden yani insanin agzina yakismiyacak herturlu cirkinliklerden dilini korumalı ve insanliga yakismiyan igrencliklere kendi kisiligini yansitan dilini alet etmemelidir. dolayisiyla diline sahip olmalı. Duydugunu ve duymadigini kotu kisiligine ve karekterine alet ederek olmiyan ve olmamasi gereken olumsuzluklari yaratmak yerine, olabilecek olumsuzluklari duzeltmeli Alinti: âGünümüz doğa bilimleri açısından en önemli düşünme biçimini oluşturan şey kesinlikle diyalektiktir, çünkü doğada vuku bulan evrimci süreçleri, genel olarak iç bağlantıları ve bir araştırma alanından diğerlerine geçişi açıklama yöntemi sunan yalnızca odur.â Engels Hace Bektasi Velinin yine guzel bir sozu ile devam edelim: "Insanın uc iyi dostu vardır. Oldugunde, bunlardan biri evde, Digeri yolda kalır. Ucuncusu ise ise kendisiyle birlikte gider. Evde kalan sahip oldugu mulk variyet ve malı, Yolda kalan dostlarıdır. Kendisiyle giden ise yasaminda yarattigi guzellikler ve iyiligidir." Insan olma ozelliklerimizi korudugumuz surece, Insanliga yonelik gelebilecek herhangi bir saldiriyi kendimize gelmis gibi kabul edip buna karsi mucadele verdigimiz surece, Insanliga ait olan butun guzellikleri yasatmaya calistigimiz surece......... Kazanan Insanlik Olacaktir. Onemli olan bozuk kohne duzenin cirkefliklerini ve insanliga yakismiyacak kotu aliskanliklarimizdan kendimizi arindirmak, yenilemek, gelistirmek ve insanliga yakisan durusumuzu gostermektir. Saygi ve Sevgilerimle.
ustad; haddimizi asmadan yola bir tuglada biz koyalim baglaminda sozu dort kapiya gore yorumlar isek.. Hunkarin ele bele dile sahip ol sozunde dorduncu kapinin hakkina hangi ek gelmelidir ? ornegin hal olabilir mi ? saygilarimla,
Saygideger Can Dorduncu Kapi Sirri Hakikat Kapisidir, Gerceklerin ve Dogrularin Kapisidir. Dort Kapi Kırk Makam ogretisinin son kapisi olan Sirri Hakikat Kapisi, Yol Onderlerin deyimiyle, â Tanriyi kendi ozunnde bulmaâ makamidir. Bu kapida, gonul gozunu perdeleyen perdeler bir bir acilmis, GERCEGIN DEMINE HUUU deyimi ile karanliklari aydinliga cikramaya calisilmistir. Hakki da batini ve zahiri dunyayi da gorur olmustur. Bir insana baktiginda onun icinde bulundugu erdemlik derecesini hemen anlar vaziyete gelmistir. Hallac-i Mansurun ââENEL-HAKâ diye seslendigi kemalet makamidir. Insan, makro alemin (uzayin) degil, mikro alemin de aynasi oldugunu ve onlari yansittigini bilir. Buyuk ozan Muhyi´nin dedigi gibi: âher ne varsa bu alemde hepsi mevuttur Adem´de. Bende sigar iki cihan ben bu cihana sigmamâ Adindan Alevi Yasam Felsefesine, inanc ve kulturunde sikca bahsedilen Gruhü Naci denilen zumre, Hakikat Kapisina varmis, Hakla hak olmus, ozunde hakka ulasmis, sır perdesini ortadan kaldirmis, Insani Kamil olma mertebesine ulasmis, Egitici ve Ogretici kimligine sahip olanlara verilen bir isimdir. Bunun, kimilerinin zannettigi veya algiladigi gibi zahiri soy, sopla, kanbagiyla alakasi yoktur. Gruhu naci demek, gonul gozu acilmis, Sevgi ve insanlik yolunda hak ve hakikati perdesiz goren insan demektir. Alevi ozani Sitki Baba bir nefesinde Gruhü Naciyi ve onun manevi dunyasinin acilimlarini soyle dile getirir: Ondort bin yil gezdim pervanelikte Sitki ismin buldum divanelikte Ictim sarabini mestanelikte Kirklarin ceminde dara dus oldum [FONT=Georgia]Guruhu naciye ozumu kattim [FONT=Georgia]Insan sifatında cok geldim gittim [FONT=Georgia]Bulbul oldum bir dost baginda ottum [FONT=Georgia]Bir zaman gul icin zara dus oldumâ [FONT=Georgia]Bu kapiya erismis insan, yuzunun nereye donerse hakkin varligi ile karsilasir, , Hangi aynaya bakarsa baksin, Alayi, Eliyi, Aliyi ve Oliyi gorur [FONT=Georgia]Sirri Hakkat mertebesine ererek, Hakkla Hak olmus insan, [FONT=Georgia]Hangi Din, Gelenek ve Kultur icerisinde cikarsa ciksin gidecegi ve gorecegi gecek, Sirri Hakikat kapisidir, dolayisiyla yollari ayni menzile yani hakikat kapisina cikar. [FONT=Georgia]Alevi inancinda bu kisilere, "ERENLER" olarak cagrilir. [FONT=Georgia]Alevi Ozani Gufrani bir nefesinde, bu gercegi daha genis boyutlariyla ortaya koymaktadir: [FONT=Georgia]âKatre idim ummanlara karıştım [FONT=Georgia]Kaç bulandım, kaç duruldum kim bilir [FONT=Georgia]Devre ede alemleri dolaştım [FONT=Georgia]Bir sanata kaç sarıldım kim bilir [FONT=Georgia]Kaç kez gani oldum, kaç kere bakir [FONT=Georgia]Kaç kez altın oldum, kaç kere bakır [FONT=Georgia]Bilmem ki kaç katip ismimi okur [FONT=Georgia]Bazı nebat oldum, toprakta sürdüm [FONT=Georgia]Bilmem kaç atanın sulbünde durdum [FONT=Georgia]Kaçkere cenneti alaya girdim [FONT=Georgia]Cehenneme kaç sürüldüm kim bilir [FONT=Georgia]Kaç kez alet oldum elde bakıldım [FONT=Georgia]Semadan kaç kere indim çekildim [FONT=Georgia]Balçık oldum kerpic kerpic döküldüm [FONT=Georgia]Kaç bozuldum, kaç kuruldum kim bilir [FONT=Georgia]Dünyayı dolaştım hep karabatak [FONT=Georgia]Görmedim bir karar, bilmedim durak [FONT=Georgia]Üstümü kaç örttü bu kara toprak [FONT=Georgia]Kaç serildim kaç derildim kim bilir [FONT=Georgia]Güfrani´yim tarikatım boş değil [FONT=Georgia]İyi bil ki karabağrım taş değil [FONT=Georgia]Felek ile hatırcığım hoşedğil [FONT=Georgia]Kaç barıştım kaç darıldım kim bilirâ [FONT=Georgia]Alevi Yasam Felsefesinde Hatai bir nefesinde soyle dile getirir [FONT=Georgia]âBir kandilden bir kandile atıldım [FONT=Georgia]Türab olup yeryüzüne saçıldım [FONT=Georgia]Bir zaman hakk idim Hakk ile kaldım [FONT=Georgia]Gönlüme od düştü yandım da geldim [FONT=Georgia]Evelden evvele biz Hakkı bildik [FONT=Georgia]Hakktan nida geldi Hakka Hakk dedik [FONT=Georgia]Kırklar meydanında yunduk pak olduk [FONT=Georgia]İstemem yunmayı yundum da geldim [FONT=Georgia]Şunda bir kardaşla kayda düşmüşüm [FONT=Georgia]Pirler makamında yanmış pişmişim [FONT=Georgia]Kırklar meydanında hem görüşmüşüm [FONT=Georgia]İstemem yanmayı yandım da geldim [FONT=Georgia]Şah Hatai eder senindir ferman [FONT=Georgia]Olursun her kulun derdine derman [FONT=Georgia]Güzel şahım sana bir canım kurban [FONT=Georgia]İstemem kurbanı kestim de geldimâ[/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT][/FONT]
Bir nefescik söyleyeyim Dinlemezsen neyleyeyim Aşk deryasın boylayayım Ummana dalmaya geldim Ben Hakk ile oldum aşna Gönlümüzde yoktur nesne Pervaneyim ateşine Oduna yanmaya geldim Aşk harmanında savruldum Hem elendim hem yoğruldum Kazana girdim kavruldum Meydana yenmeğe geldim Ben hakkın edna kuluyum Kem damarlardan beriyim Azini cemin bülbülüyüm Meydana ötmeğe geldim Pir Sultanım der gözümde Hiç hata yoktur sözümde Eksiklik kendi özümde Darına durmaya geldimâ
El,bel,dil ; pir ocağında Pir karşısında bağlanır daha da çözülmez nefse hakim olur nefis öldürülür "ben"lik uzaklaştırılırsa dördüncü kapıya ulaşılır ve Hızıra yoldaş olunur dünyadan vazgeçilir. "birben vardır bende benden içeri" Yunus Emre Suret-i ademden göründüm amma Ne ademim ben bu demden içeri Benim esrarımdan her nutk-u illa Tercümanım tercümandan içeri Gerçi suret ismim beni ademdir Mana-i sirette bahr-i azamdır Hükmü Kaf'dan Kaf'a ta ki hatemdir Süleymanım Süleyman'dan içeri Bülbülün goncası gülşeniyim ben Sadıkların aşkı fermanıyım ben Ehli diller sırrı, sultanıyım ben Ne sırdayım ben bu sırdan içeri Çar anasır babından nikab büründüm Bir noktadan hasıl oldum arındım Can gözüyle görenlere göründüm Ne seyranım ben seyrandan içeri Ne dervişem, ne sofuyam ne canan Ne kafirem, ne müminem ne iman Ne zahidem, ne münkirem ne de nadan Geçmişem küfr-ü imandan içeri Gencî hakikatım şah-ı nurdayım Ne yerdeyim ne gökteyim nerdeyim Mekan tutmaz ispat olmaz sırdayım Lamekanım lamekandan içeri ( Genç Abdal - 19. yüzyıl )
