Kemalist Türkiye Cumhuriyeti´nin Kronolojisi (1923 -1938) Kronoloji´nin 130 sayfalık eki vardır. Tüm ekleri ile birlikte 29 Ekim 2002 günü kitap halinde AKAD Basın Yayın Tic. Ltd. Şti. tarafından yayımlanacaktır. Ekleri arasında 29 Ekim 1933 günü yayımlanan Hakimiyet-i Milliye Gazetesi´nin 96 sayfalık özel eki (tamamı) ve 9 Ağustos 1938 günü yayımlanan The Times Turkish Number´dan (40 sayfa) alıntılar bulunmaktadır. Bkz. sh. 55, 56. Kemalist-Demokrat TÜRKİYE Dergisi´nin 69 uncu sayısı 22 Ağustos 2002 günü için özel olarak yayımlanmıştır. MEHMET ARİF DEMİRER 22 Ağustos 2002 1922-1923 ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR DEVLETİN KURULMASI 1922 3 Ekim Mudanya Konferansı´nın Açılması â TBMM Hük. âİngiltere-Fransa-İtalya 11 Ekim Mudanya Mütarekesi´nin İmzalanması 15 Ekim Mudanya Mütarekesi´nin yürürlüğe girmesi 27 Ekim İtilaf Devletlerinin (İngiltere-Fransa vs) TBMM Hükümeti´ni Lozan´da yapılacak Barış Konferası´na daveti 1 Kasım Hilafetle Saltanatın ayrılması ve Saltanatın kaldırılması â Osmanlı Devletinin sona ermesi 4 Kasım İstanbul´un TBMM Hükümetine geçmesi 5 Kasım Dış İşleri Bakanı İsmet Paşa´nın başkanlığındaki heyetin Ankara´dan ayrılması 11 Kasım Türk Heyeti Lozan´da 20 Kasım Lozan´da Konferansın Başlaması 1923 1 Ocak Futbol federasyonu kuruldu 16 Ocak Mustafa Kemal İzmit´de: Bu devletin halife ile alaka ve münasebeti yoktur⦠Halkı kendi haline terk edersek bir adım ileri atamayızâ¦İnkılabın kanunu mevcut kanunların fevkindedir.â 30 Ocak Yunanistan ile Türkiye arasında nüfus mübadelesi hk protokol imzalandı. 4 Şubat Lozan´da görüşmelerin kesilmesi ve heyetlerin ülkelerine dönmeleri 27 Şubat â 6 Mart TBMM´de Lozan hk gizli görüşmeler â Musul konusu tartışılmış 1 Nisan TBMM´nin seçimlerin yenilenmesi kararı 23 Nisan Lozan´da görüşmelerin tekrar başlaması 24 Temz. Lozan Antlaşması´nın imzalanması 11 Ağustos TBMM´de II. Dönem 13 Ağustos Mustafa Kemal TBMM başkanlığına yeniden seçildi. 14 Ağustos Fethi Bey başbakan 25 Ağustos Lozan Antlaşmasına göre İstanbul´un boşaltılmasına başlandı 29 Ağustos İngiltere 1914 tarihli Türkiye ile ticaret yasağını kaldırdı 11 Eylül Halk Fırkası´nın kurulması 2 Ekim Son İşgal kuvvetlerinin İstanbul´dan ayrılmaları 13 Ekim TBMM´nin Ankara´nın başkent olmasını kararlaştırması 29 Ekim Türkiye Cumhuriyeti´nin ilanı â Mustafa Kemal Cumhurbaşkanı İsmet Paşa Başbakan 26 Aralık Genel Af ilanı (150 kişi dışında) EKONOMİK GELİŞMELER (1922 - 1923) 6 Aralık 1922 Mustafa Kemal Ankara´da gazetecilerle yaptığı görüşmede şunları söyledi: â Çalışmalarımız, senelerce takip ve tatbik edilecek bir programa dayanmadıkça muvaffakiyetsizliğe mahkümdur. Objektif olduğu kadar, milletimizin acil ihtiyaçlarına çare bulacak bir programa dayanmayan ıslahat teşebbüsleri, şahsi ve keyfi olmaktan kurtulamaz. Herhangi bir programın uzun bir çalışma devresine rehber olması için memlekette bilcümle vatanperverler kitlesinin ıslahat emellerini ihtiva etmeyen bir programın muvaffakiyetli ve devamlı olması ümit olunamaz.â Kaynak: Atatürkçülük Nedir? Varlık Yayınları 1965 Sh 100 20 Ocak Mustafa Kemal´in gazetelerde çıkan demeci: â⦠Türkiye devleti, temellerini süngü ile değil, süngünün dahi istinat ettiği iktisadiyat ile kuracaktır... Yeni Türkiye devleti bir âdevlet-i iktisadiye olacaktır.â 17 Şubat İzmir İktisat Kongresi - Mustafa Kemal´in açış nutkunda plan-program hk sözleri: (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 1) â⦠memleketin ihtiyacına mutabık ESASLI PROGRAM üzerinde bütün milletin müttehit ve hemahenk⦠[olması gerekir] yeni devletimizin, yeni Hükümetimizin, bütün esasları bütün programları iktisat programından çıkmalıdır.â 4 Mart İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Misak-ı İktisadi kabul edildi 1925-ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR İSYAN 4 Ocak Şeyh Sait'in oğlu Rıza 20 000 koyun satmış olarak 5 000 altın ile Piran'a gelir ve altınları babasına teslim eder.İsyan bu altınlar ile finanse edilecektir. 9 Ocak Mustafa Kemal´in Konya´da Cemiyeti Akvam´ın Musul Tetkik Heyeti ile görüşmesi ve kendilerine söyledikleri: 8 Şubat Piran köyünde Şeyh Sait İsyanı´nın başlaması 3 Mart İsmet Paşa Başbakan 4 Mart Takrir-i Sükun Kanunu 12 Nisan Şeyh Sait yakalandı 1 Mayıs Kıbrıs Kraliyet Taç Kolonisi olarak ilan edildi 14 Mayıs Şeyh Sait ve isyan elebaşlarının yargılanmaları 3 Haziran Terakkiperver Cumhuriyet Partisi´nin hükümet tarafından kapatılması.Gerekçe: İrticayı teşvik etmesi 28-29 Haz. Şeyh Sait ve 47 isyancının idamı â Not: Bu isyan nedeni ile Cemiyet-i Akvam sonuçta Musul´u, İngiltere´nin manda rejiminin süresini uzatarak, Bağdat´a bağlar â Bağdat´a sormadan! Bkz Demokrat Türkiye Dergisi Sayı 3 â âŞeyh Sait İsyanı â Azadi Örgütüâ 23 Ağustos Mustafa Kemal Kastamonu´da - Şapka 30 Ağustos Mustafa Kemal Kastamonu´da: âEfendiler ve ey millet, iyi biliniz ki,Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyyedir.â 28 Kasım Şapka Kanununun kabulü 30 Kasım Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması ve ünvanların kaldırılması hk kanunun kabulü 1925 â EKONOMİK GELİŞMELER ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİ 16 Şubat Türkiye Teyyare Cemiyeti kuruldu 17 Şubat Aşar Vergisi ve iltizam sistemi yeni bir kanun ile kalktı â tarımda ileri bir adım 1 Mart Tütün tekelinin devlete geçmesi 5 Nisan Şeker fabrikalarının kurulması ve ayrıcalıkları hk kanun kabul edildi 19 Nisan Türkiye Sanayi ve Maadin Bankası kanununun kabulü 5 Mayıs Ankara´da Gazi Çiftliğinin kurulması 1 Ekim Mustafa Kemal Bursa´da: Bursa başlıbaşına bir sanat memleketi olmaya pek kabiliyetlidir. Onun için temenni ederim, Bursa´da herşeye ait fabrikalar çoğalsın, hiç olmazsa türbelerin adedine yaklaşsın.â 5 Ekim âTürkiye Cumhuriyetiâ sözcükleri ile ilk altın: 5 Lira 22 Aralık Alpullu şeker fabrikasının temeli atıldı 26 Aralık Uluslararası Takvim ve Saatin kabülü için kanunun çıkarılması 1927 â ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR NUTUK 11 Ocak Lozan Antlaşması Amerikan Senatosu tarafından red edildi 17 Şubat Türkiye-ABD ilişkilerini düzenleyen anlaşma Ankara´da imzalandı 10 Nisan Sokaklara ad verilmesi ve binaların numaralanması hk kanunun kabulü 26 Haziran TBMM II. Dönem çalışmaları sona erdi â seçim kararı 1 Temz Mustafa Kemal 16 Mayıs 1919´dan beri ilk kez İstanbul´da 15-20 Ekim Büyük Nutuk - CHF 2. Kongresi´nde,TBMM´de okunmuştur. 19 Ekim Nutuk metni dışında Mustafa Kemal´in gayrimenkullerini CHF´ye bırakacağını açıklaması Not: S.N. Özerdim sh 77 Not: Bu açıklama çok önemlidir. Tutanaklardan çıkarılarak gün ışığına kavuşturulmalıdır. Atatürk´ün Ankara´daki çiftliğini devlete fahiş bir fiyatla satmak istediğini, İsmet İnönü´nün bunu engellediğini, bunun için de Atatürk´ün kendisini başbakanlık görevinden aldığını (!) yazanlar vardır (Bkz Demokrat Türkiye Dergisi Sayı 15 â Bu dergide bu konu geniş bir şekilde irdelenmiştir.) Bu konuya Atatürk ile ilgili kitaplardan bir tek Hasan Rıza Soyak´ınâAtatürk´ten Hatıralarâ adlı kitabında değinilmiştir. (Sh 687) 1 Kasım Mustafa Kemal ikinci defa Cumhurbaşkanı seçildi 24 Kasım Ankara Ulus Meydanı´ndaki Zafer Abidesi açıldı 1927 â EKONOMİK GELİŞMELER İLK NÜFUS SAYIMI 30 Nisan Bursa dokumacılık fabrikası açıldı 28 Mayıs 1055 Sayılı Teşviki Sanayi kanunu 29 May Ankara-Kayseri demiryolu hattının açılışı 1 Haziran Devlet Demiryolları ve Limanları İdaresinin kuruluşu 28 Ekim Cumhuriyet´in ilk nüfus sayımı: 13 648 000 Ankara´nın nüfusu 75 bin 30 Haziran 500 ve 1000 liralık Türkiye Cumhuriyeti banknotları tedavüle çıktı 6 Kasım Bünyan dokuma fabrikasının açılması â özel sektör 21 Kasım Samsun â Amasya demiryolu hattının açılışı 1932 â ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR KADRO DERGİSİ 1 Ocak KADRO Dergisi'nin ilk sayısının yayımlanması 19 Şubat Halkevlerinin kuruluşu 24 Nisan Başbakan İsmet Paşa resmi ziyaret için Sovyetler Birliği'ne gitti 23 Mayıs Başbakan İsmet Paşa resmi ziyaret için İtalya'ya gitti 12 Haziran 2 Temz Birinci Türk Tarih Kongresi 4 Temz. İçişleri Bakanı otomobil ile Ankara'dan İstanbul'a gitti - ilk kez 6 Temz Cemiyet-i Akvam Türkiye'yi davet etti - 18 Temmuz Türkiye üye oldu 12 Temz Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kurulması 26 Eylül Birinci Türk Dil Kurultayı - Dolmabahçe Sarayı 1932 - EKONOMİK GELİŞMELER YENİ İKTİSAT VEKİLİ'NE TELGRAF 23 Nisan Demiryolu satınalınması No 4:Kütahya - Balıkesir hattı 1 Mayıs Ankara'da "Milli Sanayi Sergisi" 3+7 Temz Devlet Sanayi Ofisi ve Türkiye Sanayi Kredi Bankası hk kanunlar 8+9 Eylül İktisat Vekili Mustafa Şeref Beyin istifası Yeni vekil Celal Bey 13 Ağus. Sovyet Sanayi Heyeti (Prof Orloff) Türkiye'ye geldi 12 Eylül Mustafa Kemal'in İktisat Vekili Celal Bey'e telgrafı Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 2 "â¦bütün devlet teşkilatının, bütün yurtdaşların ve hepimizin⦠"İçtimai heyetimizin bütün işbölümleri sahiplerini⦠bu yolun el ele vermiş, omuz omuza dayanmış, bir hedefe yürüyen samimi yolcuları yapmak, devletin iktisat işinde yorgunluğunu azaltmak ve muvaffakiyet zamanını kısaltmak için tek çaredir." 30 Kasım Ulukışla - Niğde demiryolu hattının açılışı 1 Aralık Demiryolunun Malatya'ya varması 16 Aralık Samsun - Sivas demiryolu hattının açılması Not: 1932 yılı içinde yapımı tamamlanan önemli binalar:Cumhurbaşkanlığı Köşkü 1937 â ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR BAŞBAKAN DEĞİŞİMİ â TEŞRİN NUTUKLARI 31 Ocak Cemiyet-i Akvam´da Hatay´ın bağımsızlığı ilke olarak kabul edildi. 5 Şubat Anayasa değişikliği â 6 Ok Anayasa maddesi 8 Şubat Siyasi Müsteşarlıklar hk kanun kabul edildi. 12 Şubat Selanik Belediyesi Atatürk´ün doğduğu evi Türkiye´ye hediye ediyor 21 Mart Dersim´de isyan 26 Mayıs Ürdün Emiri Abdullah´ın Atatürk´ü ziyareti 10-12 Haz. Atatürk´ün Trabzon seyehati. Atatürk bu kısa gezide âbütün şark vilayetlerinden gelen Türkâ temsilcilerle görüşmüştür. Yaklaşık 200 kişi. Valiler-Kaymakamlar-Bel. Reisleri-Parti ve Halkevi yöneticleri Atatürk Trabzon´dan çektiği bir telgraf ile bütün çiftlikleri Hazine´ye hediye etmiştir. (1) 8 Temz. Sadabad Paktı´nın Tahran´da imzalanması Türkiye-İran-Irak-Afganistan 18 Eylül Başbakan değişimi kararı â Nyon Antlaşması TBMM´nde kabul edildi. 20 Eylül İsmet İnönü´nün başbakanlıktan izin ile ayrılması â 2. Türk Tarih Kongresi 25 Ekim İsmet İnönü´nün başbakanlıktan istifası. Yeni Başbakan Celal Bayar 1 Kasım Teşrin Nutku No 1 Atatürk´ün TBMM´ni açış konuşması. Yeni Plan isteği TBMM´deki son konuşması 8 Kasım Teşrin Nutku No 2 - Yeni Hükümet Programı T.C.´nin en uzun ve ayrıntılı hülkümet programı 10 Kasım "Atatürk´ün sözleri: (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 3) âMillete yepyeni bir program bildirdiniz. Bu program benim millete vaadettiğim hususlardır.ââBen milletle beraber Celal Bayar ve arkadaşlarının programının nokta nokta tatbik edildiğini takip edeceğim.â 12-20 Kasım Atatürk´ün Güneydoğu Anadolu Gezisi 21 Kasım Atatürk´ün başkanlığında Hükümet siyasi müsteşarlıkların kaldırılmasını ilke olarak kabul etti ve kanun değişikliği için karar aldı 21-22 Aralık Suriye Başbakanı Cemil Mardam´ın Ankara´ya resmi ziyareti. (1) 1946 Kronolojisi´nde 1937 yılı için tek olay çiftliklerin Hazine´ye hediye edilmesi 1937 â EKONOMİK GELİŞMELER ATATÜRK´ÜN MİLLETİNE VADETTİĞİ âYEPYENİâ HUSUSLAR 1 Ocak Demiryolu Satın alınması No 10 Şark Demiryolları âSirkeci-Edirne hattı 10 Şubat Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Kanunu´nun kabulü 18 Şubat Orman Kanunu kabul edildi. 3 Nisan Karabük Demir-Çelik fabrikalarının temel atma töreni 1937 EKONOMİK GELİŞMELER (Devam) 4 Nisan Ereğli Bez Fabrikasının açılışı 1 Temz Demiryolu Satın alınması No 11 Fevzipaşa â Hudut, Toprakkale â İskenderun Hattı 16 Ağus Malatya â Çetinkaya demiryolu hattının açılması 1 Ekim Çatalağzı â Zonguldak demiryolu hattının açılışı 7 Ekim Ankara â Adana telefon hattının açılması 9 Ekim Nazilli Bez Fabrikasının açılışı 30 Ekim Ankara Garı´nın hizmete açılması 6 Kasım Ankara´da Belediyeler (İller) Bankası Merkez Binasının açılışı 17 Kasım Atatürk´ün Pertek´te söyledikleri (Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 4) âŞeker fabrikalarının sayısı yirmiye çıkmaz ve şekeri ekmek kadar kolay alınır hale getirmezsek, gürbüz çocuklara hasret kalacağız.â (1) 10 Aralık T.C.´nin 2 Numaralı Planı: 3 Senelik Madencilik Planı 27 Aralık Denizbank hk kanun kabul edildi. (1) O tarihte Türkiye´de 4 şeker fabrikası var. Yıllık üretim 52 bin ton Kişibaşı yıllık tüketim 3 kgNüfus artışını ve 20 fabrika yapılıncaya kadar geçecek süreyi dikkate aldığımzda Atatürk Pertek´te kişibaşına 25 kg/yıl tüketim hedefini ortaya koyuyor. Türkiye´de 1949 yılında kişibaşına şeker tüketimi 5 kg/yıl. Hala 4 fabrika var.1960 yılında ise yeni 11 fabrikanın ilavesi ile 15 fabrika üretimde. Kişibaşına Yıllık şeker tüketimi 25 kg´a ulaşmış. Atatürk´ün Pertek´te söylediği bu bir cümle bir yanda sayısal hedefi öte yanda vizyonunu kanıtlamaktadır: Herkesin kolayca şeker alabildiği bir Türkiye. O tarihte nüfusun % 80´ini oluşturan köylü şekerin yüzünü görmüyor. Şark Raporu´nda değinilmiş, Şark vilayetlerinde yaşayan vatandaş bir kg şeker için sınır ticaretinde Sovyetlere bir koyun vermek zorunda. ATATÜRK´ÜN SOFRASI VE ALKOL ALIŞKANLIĞI Atatürk´ü sevenler ve sevemeyenler çoktur. Bir kronoloji kitabında bu kişi veya kuruluşlara cevap vermek doğru olmayabilir. Ancak birkaç örnek ile vatandaşların kafalarını karıştıran bu acımasız suçlamaların ne ölçüde temelsiz olduğunu göstermek istiyorum 1 â Can Dündar âSarı Zeybekâ kitabı 20 Eylül 1937 gününü anlatıyor. Atatürk Başbakan İnönü´yü değiştirmeye karar vermiştir. 17 Eylül akşamı Ankara´da bardağı taşıran damla, İnönü´nün şu sözleri idi:âArtık emirlerinizi hep sofradan mı alacağız?âO akşam Sofra´da alkol yoktu. Tek içki içmiş olan kişi (Sofra´dan önce) Başbakan İnönü idi. Yazar Can Dündar bu olayı anlatır. Yol ayrımı ile noktalar ve bir sonraki bölüme geçer: BÖLÜM BAŞLIĞI: â20 Kasım 1937 - Doktorumu terkederim Rakımı terk etmemâ 20 Eylül ile 20 Kasım arasındaki çok önemli olayları görmezlikten gelerek atlayan yazar, 20 Kasım gecesi için, ââ¦o bildik sofralardan biri kurulmuş ve yine her zamanki gibi sabaha karşı dağılınmıştıâ(1) diye başlar ve Atatürk´ün sabahın erken saatlerinde havuzbaşında sızdığını iddia eder. (1) Türkçenin bu kadar zorlandığını bugüne kadar hiç görmemiştim. Atatürk, 20 Kasım 1937 geceyarısı 12 gün süren yorucu bir Güneydoğu yolculuğundan döner. Doğruca Çankaya´ya çıkar. 21 Kasım sabahı saat 8´de Çankaya´da Bakanlar Kurulu´na başkanlık eder.Can Dündar, araştırma yapmadığı için, hayali rakı sofrasını yanlış güne rastlatmıştır! 2 â Şevket Süreyya Aydemir âİkinci Adamâda (Sh 514) başbakan değişimini anlatır ve ardından aşağıdaki yorumu yapar: âAtatürk´e gelince, artık o hasta ve yalnızdı. Sinirliydi. Hastalık yalnız karaciğerden gelmiyordu. Karaciğeri de hasta eden devamlı alkol alışkanlığı, doktorluk dilinde daha belirli ifade edilen öyle bir tesir safhasına gelmişti ki, o safhada alkolün tesiri yalnız alkol alınan saatlerde değil, günün alkol alınmayan saatlerinde de kendini gösteriyordu...â Bu iki örnek şu iddiaya dayanmaktadır: Atatürk´ün bir sofrası vardır. Bu sofrada çok miktarda rakı içilir. 1937 yılı Eylül ayında Atatürk artık hastadır. Hastalık, 24 saat alkol tesirini de beraberinde getirmiştir. Başka deyimle Atatürk´ün artık aklı başında değildir. Sofrasının ve 20 Eylül günü iki başbakanı ile Atatürk´ün fotoğraflarını takdim ediyorum. Sofra´nın fotoğrafı, sofranın bir okul olduğunu göstermektedir. Diğer fotoğrafta kim sıhhatli kim yorgun ve hasta görünümlü, tetkik edince okuyucu doğru kararı verecektir. Bkz Ek - 9 1938 â ÖNEMLİ SİYASİ OLAYLAR HATAY â 10 KASIM 14 Ocak Sadabad Paktı TBMM´nde onaylandı. 22 Ocak Atatürk´e Yalova´da ilk kez siroz teşhisi â Dr Nihat Reşat Belger 25 Şubat Balkan Paktı Konseyi Ankara´da toplandı â Atatürk Ankara´ya döndü 30 Mart Fransız uzman doktor Fissenger´in Atatürk´ü muayene etmesi. Aynı teşhis. 1 Nisan Atatürk´ün yaklaşık 1.5 ay istirahati ve belirli ölçüde iyileşmesi 19-25 Mayıs Atatürk´ün Mersin seyehati (Hastalığı bu seyehatte kalıcı darbeyi almıştır) 26 Mayıs Atatürk´ün Ankara´dan son kez ayrılışı â Bkz fotoğraf 1 Haz Savarona yatı İstanbul´a geldi 19 Haz. Romen Kralı Karol´un Atatürk´ü birkaç saatlik ziyareti (1) 20 Haz. Savarona´da Bakanlar Kurulu toplantısı â Gen. Kur. Bşk Çakmak ile 5 Temz. Türk birliklerinin Hatay´a girişi 9 Temz. Savarona´da son Bakanlar Kurulu toplantısı 16 Temz. 3961 Sayılı kanun: Af Kanunu - 150liliklerin affı 7 Ağustos Ahmed Emin Yalman´ın Atatürk´ün sağlığı ile ilgili makalesi ve TAN Gazetesinin bu nedenle 3 ay kapanması 9 Ağustos The Times Turkish Number â 40 sayfalık özel ek Türkiye´de yok 2 Eylül Bağımsız Hatay Devleti 7 Eylül Hatay Devleti´nin başbakanı A. Melek: âProgramımızın ruhu ve esası Kemalizm rejimi ve bütün icabatıdırâ dedi. Hatay´da yeni anayasa. 17 Ekim İlk ağır koma 20 Ekim Dolmabahçe´de Bayar´ın başkanlığında son kabine toplantısı 26 Ekim Atatürk´ün Bayar ile 1 Kasım Nutku üzerinde çalışması 29 Ekim Atatürk´ün TSK´ne mesajı: ââ¦Türk vatanının ve Türklük camiasının şan ve şerefini, dahili ve harici her türlü tehlikelere karşı korumaktan ibaret olan vazifeni heran yapmaya hazır ve amade olduğuna benim ve büyük ulusumun tam bir inan ve itimadımız vardır.â Türklük Camiası´nı 1938 yılında telaffuz eden Atatürk 1 Kasım Atatürk´ün TBMM Açış Nutku (Başbakan Bayar tarafından okunmuştur)Atatürk bu nutkunda â4 Senelik 3 Numaralıâ planı anlatmış ve Kamutay´ın bu plana yardımcı olmasını istemiştir. Bu istek Atatürk´ün gerçek vasiyetidir. 8 Kasım İkinci ve son koma 10 Kasım Atatürk´ün vefatı (1) 1946 Kronolojisi´nde 1938 yılı için tek olay Romen Kralı´nın ziyareti â Bu ziyaretin Türkiye ile hiçbir ilişkisi yoktur. Nedense 1946 Kronolojisi bu olayı çok önemsemiştir! 1938 â EKONOMİK GELİŞMELER 4 SENELİK 3 NUMARALI PLAN 1 Ocak Denizbank´ın kurulması 13 Ocak Tarım İşletmeleri Umum Müdürlüğü kuruldu â daha sonra çiftlikleri devralacak. 25 Ocak İzmir Telefon İşletmesinin satınalınması 27 Ocak Ankara Halk Sandığı açıldı 1 Şubat Gemlik Suniipek fabrikasının açılışı 2 Şubat Bursa Merinos Fabrikasının açılışı 11 Nisan Üsküdar â Kadıköy Su Şirketinin satınalınması 19 Nisan Kırşehir´de deprem 158 ölü â 3143 ev yıkıldı 11 Mayıs Hediye edilen çiftliklerin tapu işlemleri ve Ankara´daki gayrimenkullerin Belediye´ye bağışlanması 17 Mayıs Divriği Demir Madeni İşletmesinin faaliyete geçmesi 23 Mayıs İstanbul Elektrik şirketinin satınalınması 27 Mayıs 16 Milyon Sterlinlik İngiliz Kredisi imzalandı â normal diplomatik kanallarla.Bugün (2002) olduğu gibi bakanlar yurtdışına gitmiyor. 29 Haziran Başbakan Bayar´ın TBMM´de önemli konuşması â Bütçe 303 Milyon Lira.Yeni Plan için çalışmalar son aşamada 4 Temz Sermayesinin tamamı devlet tarafından verilmek suretiyle kurulan İktisadi Teşekküllerin teşkilatı ile idare ve murakabeleri hk kanun â 3950 sayılı 9 Temz Mahrukat Kanunu kabul edildi â 3955 Sayılı kanun 10 Temz İzmit Klor Fabrikasında temel atma 14 Temz TMO Kuruldu â 3958 Sayılı Kanun 14 Temz İngiliz Kredisinin kabul hk kanun â 3960 Sayılı. Kredi kabul edildi. 21 Temz Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile çimento devletleştiriliyor. Etibank fabrikaları satın alıyor. 5 Eylül Halk Bankası açıldı 16 Eylül 2/9607 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Türkiye İş Bankası´na Londra´da şube açmak üzere izin veriliyor. Yurtdışına sermaye transferi! İş Bankası´nın sermayesi 5 milyon mevduatı ise 40 milyondan fazla. 17 Eylül 4 Senelik 3 Numaralı Plan´ın Atatürk´e arzı ve Atatürk tarafından onaylanması (16 Eylül 1938 tarih ve 2/9624 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi) Kemalist Ekonominin Kilometretaşı No 5:â⦠memleketin bütün menabii kuvvesini seferber ederek bu işleri yapmak lazımdır.â Savaş geliyor. Vaktimiz dardır, diyor. 6 Ekim Alman Maliye Nazırı Funk ve eşinin Ankara ziyareti: 150 Milyon Marklık Alman kredisi İki kredinin toplamı 175 milyon lira, bütçenin yarısından daha yüksek. 8 Ekim Demiryolu Erzincan´a ulaştı. NOT: Yıl içinde Ankara´da Hipodrom hizmete açıldı ve İstanbul-Edirne turistik karayolunun ikinci kısmının yapımına başlandı: Lüleburgaz â Çorlu arası. SONUÇ: 1946 yılında başlayan âgerçekleri gizleme operasyonuâ günümüzde bütün haşmeti ile devam etmektedir. 1938 yılını gizlemek için yedi ünlü kişinin yazdığı makale ve kronoloji skandalını değiştiremediğim için bu çalışmayı yapmak zorunda kaldım. Atatürk´ün en büyük devrimi Ekonomi Devrimi´dir. Atatürk SIFIR düzeyinde bulduğu Türkiye´yi 1938 yılında ABD´nin yedidebir düzeyine çıkarmıştır. 1938 Türkiyesi sanayileşmek yolunda cesur adımlar atan bir ülkedir. Temeli atılan fabrikalar 12 ay sonra üretime geçmekte, ithalatı durdurmakta, yörede mucize ölçeğinde istihdam yaratmaktadırlar. Malatya dokuma fabrikası üç bin işçi çalıştırmıştır. 1946 yılında yazılan makale ve kronoloji işte bu devrimi gizlemiştir. Bu görüşe göre Atatürk son üç yılında boş oturmuştur! 1946 makale ve kronolojisini yazanlar aşağıda İsmet İnönü´nün 16 Şubat 1939 günü tuttuğu nottaki görüşleri perçinlemişlerdir: âHükümet için teşrin nutukları ve sonrası baştanbaşa sansasyon ve demagoji olduâ¦â âAsıl mesele Celal Bayar´ın mali ve iktisadi politikası idi. Demagojiye fazla yer vererek başlamış olan bu politika hiçbir hesaba istinat etmiyor, devletin mali vaziyeti esasından harap oluyordu. Ticaret, milli para alt üst olmuştu. Bütün bu ahvalin, hatta hükümet azasından gizli kalması bir seneden beri takip ediliyordu. âAtatürk zamanında geçen bu usul artık düzeltmek lazım idi. Zaman geçtikçe hiç düzelmeyecek bir hale gelebilirdi.â Bu görüş yedi ünlü kişinin makalesine ve kronolojisine mükemmel bir şekilde yansımıştır. Aynı Kronolojiyi ADD gibi, Kültür Bakanlığı gibi çok değişik kuruluşların kopye ederek kullanmaları, bence, Atatürk´e büyük saygısızlıktır. 1937 yılındaki başbakan değişimini yazmamak için başlatılan ve sürdürülen gizleme operasyonu kültür anlayışımız açısından son derece üzücü bir örnektir. Gerçek bir skandaldır. Mehmet Arif Demirer
