TARAFINDAN: ERDAL YILDIRIM Canlar Tiyatrosu ve Serdar Doğan?a. İnsanlık tarihi nice acılarla, kıyımlar, katliamlarla bugüne geldi.. Onlarca, yüzlerce acıdan, kıyım ve katliamdan birçoğu süreç içinde unutulmaya yüz tutar.. Kimi acılar kabuk bağlar. Hatta bazıları zamanla acı olmaktan çıkar, belleklerden silinir.. Genelde dünya üzerinde, özelinde ise ülkemiz topraklarında, yani yaşadığımız Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasında, üzerinden yüzlerce, onlarca yıl da geçse, daha dün gibi, daha bugün gibi yaşanan ve canlı, yaşanan vahşeti, acımasızlığı ve tüm gerçekliği ile gözümüzün önünde duran, geceleri rüyalarımıza giren, kabuslarımızdan asla çıkmayan ve yüreğimizin derinliklerinde her an sızısını acısı hissettiğimiz öyle acılar, öyle kıyımlar vardır ki, 1978 yılında Maraş?ta yaşanan katliam bunların en çarpıcı örneklerindendir. Maraş katliamı, ülkemizdeki sayısız faili meçhul katliamlardan birisi olan ve üzerinden 30 yıl geçmiş olmasına rağmen faili meçhul gibi gösterilmeye çalışılan çok acı bir katliamdır? Her ne kadar faili meçhul olarak adlandırılsa da, tüm faillerinin çok açık ve belli olduğu bir katliamdır. Hatta her şey o kadar bellidir ki, günlerce öncesinden çeşitli kişi ve kurumlar hem valiliği, hem hükümeti defalarca uyarmış ve endişelerini dile getirmişlerdir. Hatta o kadar bellidir ki, tertipleyen kişiler, hazırlık faaliyetleri ve yöntemleri, aylar ve günler öncesinden ABD Büyükelçiliğinin 2.katibi Aleksander Peck?in, Büyük Ortadoğu Projesi'nin (BOP) aşamalarını gerçekleştirmek için Çorum, Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan, Malatya ve Maraş?ta dönemin AP ve MHP yöneticileriyle, milliyetçi faşist, gerici işadamları, toprak sahipleriyle toplantılar düzenlediği, Alpaslan Türkeş tarafından ?Altın Hilal? olarak adlandırılan etnik bir temizlikten söz edildiği tespit edilmiş ve nasıl gerçekleştirileceği rapor halinde dönemin başbakanı B.Ecevit?e sunulmuştur. Ama o raporlar başbakanın çekmecesine atılmış ve ancak ölümünden sonra ortaya çıkmıştır. Yani bu katliam da, ülkemizde yaşanan Sivas, Çorum, Gazi ? Ümraniye ve cezaevi katliamları gibi, sokak infazları ve başka bir çok katliam gibi hükümetin bilgisi dahilinde, devletin güvenlik güçlerinin gözetimi, denetimi ve desteği altında gerçekleştirilmiş bir katliamdır. Sevgili Serdar Doğan?ın yazdığı, Cengiz Sezgin?in yönettiği, müziğini Hasan Yükselir?in yaptığı; Cengiz Sezgin, Halil Esen, Hasan Ballıktaş, Habip Hacımustafaoğlu, İlkay Kayku, Caner Yamaç, Figen Adıgüzel, Süha Koçoğlu?nun oynadığı ?Yangın Yeri Maraş? oyunu son yıllarda izlediğim en güzel anlatımlı bir oyun. Serdar Doğan oyunu yazarken, Maraş?ta Alevilere, solculara, sosyalistlere karşı, faşist militerler ve şeriatçı gericilerin; devletin, hükümetin, yani ülkeyi yönetenlerin çeşitli kademeleriyle işbirliği içinde hareket ettiklerini, devletin katliama göz yumduğunu, hatta kol kanat gerdiğini, hiçbir müdahalede bulunmadığını ve tüm failler biliniyor olmasına rağmen Maraş katliamının faili meçhul gibi değerlendirilmeye çalışıldığını anlatıyor "Yangın Yeri Maraş? sadece Maraş katliamını anlatmıyor. Özellikle faşistlerin, emperyalistlerin, gerici ve ırkçıların başka ülkelerde de, örneğin Franco'nun İspanya'da, Mussolini'nin İtalya'da ve Hitler'in Almanya?da işlediği soykırımlara, insanlık suçlarına, faşizmle kolkola olan dinci gericiliğe de vurgu yapıyor. Oyuncuların, özellikle İlkay Kayku?nun olağanüstü içselleştirerek oynadığı oyunun amacının, sadece acılarımızı taze tutmanın çare olmadığını; haksızlıklar, katliamlar karşısında daima örgütlenilmesi ve birlikte mücadele edilmesi gerekliliği çok açık şekilde anlatıyor. İnsanlık tarihi boyunca yaşanan tüm katliamların unutulmaması gerektiği gibi, (özellikle unutturulmaya çalışılan Maraş katliamı) Maraş katliamını da asla unutmamalıyız. Herkes bilmeli ki, unutursak hatırlatırlar. Bir çift sözümüz de, bize utanmadan, sıkılmadan ?unutun? diyenleredir. Unutun diyenlere inat, asla unutmayacağız. Ve İspanyol kadınların Franco faşizmine dediği gibi biz de ?Non Pasaran? diyeceğiz. Asla geçit yok, asla unutmayacağız!.. Oyunu izleyen herkesin çok şanslı olduğunu, Alevi, Sünni, demokrat, sosyal demokrat, sosyalist, Kürt, Türk, Laz, Çerkez herkesin bu oyunu mutlaka izlemesini öneriyorum. Son olarak Canlar tiyatrosunun, oyunun sonunda bir barış sevdalısı Hrant?ı unutmadıkları için; Maraş?ın ve başka katliamların asla unutulmaması için ?Yangın Yeri Maraş? oyununu yazan Serdar Doğan?ı, yönetmeni ve oynayanların tümünü emeklerinden ötürü kutlarım?. Erdal YILDIRIM PSAKD Eski Kültür-Sanat Sekreteri
